Gastroskopija predstavlja endoskopski pregled gornjih delova digestivnog sistema. Obuhvata pregled jednjaka (ezofagusa), želuca (gastera) i dvanaestopalačnog creva (duodenuma). Zbog toga se tačno naziva ezofago – gastro – duodenoskopija (EGDS).
Iako spada u moderne dijagnostičke procedure, prvi pokušaj „pogleda u unutrašnjost“ ljudskog tela obavio je Philip Bozzini 1805. godine pomoću instrumenta koji je sam dizajnirao. U pitanju je bila cev poznata kao Lichtleiter (instrument za vođenje svetlosti).
Šest decenija kasnije nemački lekar Adolph Kussmaul uspeo je da prvi put zaviri u stomak živog ljudskog tela. Pregled je obavljen pomoću metalne cevi dužine 47 cm i prečnika 13 milimetara. Johann von Mikulicz sa saradnicima je 1881. godine stvorio prvi kruti gastroskop za praktičnu primenu. S obzirom da nije bio fleksibilan 1932. dr Rudolph Schindler je napravio njegovu modifikovanu verziju koja je dozvoljavala preglede čak i dok je cev savijena. Ipak, pravi razvoj gastroskopija je doživela tek u drugoj polovini 20. veka kada je Olympus Optical prihvatio zadatak da razvije kameru koja bi mogla da fotografiše i pregleda unutrašnjost stomaka pacijenta.
Kada je potrebna gastroskopija?
Gastroskopija se vrši ukoliko postoji akutno krvarenje iz gornjeg digestivnog sistema. Neobjašnjiva nelagodnost u gornjem delu trbuha koja traje duže od 3 meseca, otežano gutanje i uporna mučnina i povraćanje, takođe, su indikacije za pregled.
Kako gastroezofagealna refluksna bolest zahvata jednjak, gastroskopija je neophodna kod njene dijagnostike, kao i za utvrđivanje prisustva Heliko bakterija. Koristi se i za proveru palpabilne mase u trbuhu, kod anemija neobjašnjenog porekla, ali i gubitka apetita i težine.
Obavezna je pri kontroli premalignih stanja, kao što je Barrettov jednjak, suženja jednjaka, Plummer – Vinsonov sindrom.
Gastroskopija nije samo dijagnostička metoda. Važnu ulogu ima i u uklanjanju stranog tela, tj. progutanog predmeta. Primenjuje se i kao terapijska metoda jer se njom mogu obaviti manji terapijski zahvati.
Kako se izvodi gastroskopija?
Gastroskopija se smatra minimalno invanzivnom metodom, koja ne zahteva oporavak. Potpuno je bezbolna, ali mnogim pacijentima i sama pomisao na ovaj pregled izaziva nelagodu. Zbog toga se često radi u kratkotrajnoj intravenskoj anesteziji tako da pacijent spava tokom pregleda. Može se primenjivati i lokalna anestezija pri kojoj se sprej ili gel sa anestetikom nanosi direktno na zadnji zid grla.
Pregled se izvodi pomoću gastroskopa. Odnosno aparata koji se sastoji od dugačke, savitljive sonde sa kamerom na vrhu. Tokom pregleda pacijent leži na levom boku, a gastroskop se plasira kroz usta. Na taj način se dobija jasni uvid u stanje jednjaka, želuca i dvanaestopalačnog creva.
Snimanje kamere lekar prati na monitoru, a nakon pregleda pacijent dobija rezultate u vidu foto dokumentacije.
Priprema za gastroskopiju?
I dok za ultrazvučni pregled abdomena nije potrebna priprema, za gastroskopiju morate se pridržavati određenih pravila. Pre svega, ne smete jesti minimum 8 sati pre pregleda, a tečnost 2 sata pre zakazanog termina. Unošenje mlečnih proizvoda nije preporučljivo dan pre pregleda, kao ni pušenje.
Ukoliko primate insulin neophodno je da se konsultujete sa endokrinologom, a kardiološki pacijenti koji uzimaju lekove koji utiču na zgrušavanje krvi, moraju da obave pregled kardiologa.
Gastroskopiju možete zakazati u lekarskoj ordinaciji Dr Nestorov. Naš tim stručnjaka obuhvata lekare specijalizovane za ovu vrstu dijagnostike, a oprema za pregled je najnovije generacije, tako da je pravovremena dijagnostika zagarantovana.