Mononukleoza je zarazna bolest koje je prvi put registrovana u 19. veku.
Poznati ruski pedijatar Nil Filatov je 1885. godine opisao zarazni proces koji je nazvao “idiopatski adenitis” a čiji simptomi odgovaraju mononukleozi. Četiri godine kasnije nemački pedijatar Emil Pfeiffer je prijavio nove slučajeve nepoznate bolesti. Tek 1920. godine dobila je zvanični naziv “infektivna mononukleoza” koji su joj dali Thomas Peck Sprunt i Frank Alexander Evans. Pod tim imenom se i pojavila u Biltenu Johns Hopkins bolnice. Laboratorijske analize za ovu bolest razvili su profesori sa Jejla, John Rodman Paul i Walls Willard Bunnell, što je omogućilo detaljnije upoznavanje sa kliničkom slikom i predviđanjem toka lečenja.
Kako nastaje mononukleoza?
Mononukleozu u 90 odsto slučajeva izaziva infekcija Epstein-Barr virusom (EBV), a u preostalih 10 odsto citomegalovirusom.
Epstein-Barr virus se ne nalazi slobodno u spoljašnjoj sredini, već samo u telu čoveka. Što znači da je glavni put prenošenja direktni kontakt. Upravo zbog toga se mononukleoza naziva i “bolest poljupca”. Osim bliskog međusobnog kontakta, prenosi se i indirektnim kontaktom, odnosno korišćenjem istog pribora za jelo, četkice za zube, čaše za piće. Može se preneti i kapljičnim putem, kašljanjem i kijanjem.
S obzirom da Epstein-Barr virus pripada grupi herpesa kada se jednom nađe u telu čoveka ostaje doživotno. Međutim, jednom preležana bolest ne dovodi do novih simptoma, niti zdravstvenih problema. Mada može biti zarazna za druge.
Iako može da se javi kod svih starosnih grupa najzastupljenija je kod osoba starosti od 15. do 25. godine. Najnovija istraživanja su pokazala da većina ljudi do 35. godine dođe u kontakt sa virusom tako da razvije antitela na mononukleozu.
Koji su simptomi mononukleoze?
Period inkubacije mononukleoze traje otprilike 4 do 7 nedelja, ali je kod dece često kraći. Bolest se razvija postepeno, a u pojednim slučajevima i neprimetno.
Prvi simptomi su malaksalost, glavobolja i bol u grlu. Ubrzo se javlja povišena temperatura koja je praćena groznicom, drhtanjem, bolom u vratu, gađenjem, gubitkom apetita, povraćanjem i noćnim znojenjem. Zatim dolazi do otoka limfnih žlezda, kako na vratu, tako i ispod pazuha, osipa na koži, dok je kod više od polovina pacijenata i slezina natečana i mekana.
Mononukleoza se ne svrstava u teške bolest, ali ponekad može da izazove određene komplikacije. Anemija, uvećana slezina, žutica, trombocitopenija (mali broj trombocita), upala srčanog mišića, tj. miokarditis su najčešće posledice bolesti. Takođe, dovodi do oboljenja nervnog sistema, kao što su meningitis, encefalitis i Guillain-Barre sindrom.
Kako se postavlja dijagnoza mononukleoze?
Laboratorijska dijagnostika krvne slike na Epstein Barr IgG At i Epstein Barr IgM At antitela je pouzdan test za mononukleozu.
Lečenje podrazumeva strogo mirovanje, izbegavanje masne hrane i unošenje dosta tečnosti. Veoma je važna i dobra oralna higijena usne duplje kako bi se ublažile tegobe u grlu, dok se za temperaturu mogu koristiti antipiretici.
Ukoliko se razvila bakterijska superinfekcija u terapiju se uključuju i antibiotici, a kod opstrukcije disajnih puteva primenjuju se kortikosteroidi.
Sve analize na mononukleozu, kao i detaljni pregled lekara možete obaviti u privatnoj lekarskoj ordinaciji Dr Nestorov.